Βολεμένη ψευτοελίτ

Tου Αλεξη Παπαχελα

Ακουσα πρόσφατα μια ιστορία που με προβλημάτισε για το πόσο βαθιά στο ελληνικό DNA έχει μπει το στοιχείο της διαφθοράς και της κομπίνας. Μια κυρία προσήλθε στον δάσκαλο του παιδιού της, σε μεγάλο ιδιωτικό σχολείο, και διαμαρτυρήθηκε έντονα για τον βαθμό που είχε πάρει το παιδί της σε μια εργασία. Ο δάσκαλος τής εξήγησε πως η εργασία δεν άξιζε αλλά η κυρία επέμενε. Στο τέλος, εξοργισμένη, δήλωσε μάλιστα το εξής καταπληκτικό: «Δεν ξέρω τι μου λέτε, κύριέ μου. Εγώ πλήρωσα 200 ευρώ σε δασκάλα που δουλεύει εδώ, στο ίδιο σχολείο, για να μου ετοιμάσει αυτή την εργασία». Εχουμε δηλαδή μια κυρία που θεωρεί απολύτως φυσικό να πριμοδοτεί την κομπίνα του παιδιού της παραβιάζοντας κάθε κανόνα και κάθε ηθική, ένα κακομαθημένο παιδί που μαθαίνει από πολύ νωρίς πως «όλα αγοράζονται, αρκεί η τιμή να είναι σωστή», και μια δασκάλα που έχει κάνει τη μάθηση παρεμπόριο του αισχίστου είδους.

Η ιστορία είναι τρομακτική γιατί δείχνει πως έχουμε γίνει μια κοινωνία που, με διάφορες δικαιολογίες και εκλογικεύσεις, έχει αποφασίσει ότι μπορεί να παραβιάζει όποιον κανόνα θέλει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τι συνέβη με το Ι. Β., το διεθνές αυτό πρόγραμμα σπουδών, όπου κάποιος δαιμόνιος Ελληνας αποφάσισε να στήσει μια επικερδή κομπίνα. Το αποτέλεσμα είναι πως μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού θα αντιμετωπίζουν με «μισό μάτι» τους Ελληνες μαθητές γιατί θα έχουν πάντοτε την υποψία «βρε Ελληνες είναι, μπας και έχουν κάνει καμιά κομπίνα;». Δυστυχώς αυτή είναι και η εικόνα μας στην Ε.Ε. και στη διεθνή «πιάτσα», αν κάποιος ακούσει Επιτρόπους ή ανθρώπους της αγοράς να μιλάνε οφ δε ρέκορντ για την Ελλάδα.

Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα θεραπεύσουμε αυτή την αρρώστια που μοιάζει να χειροτερεύει. Οσο ελιτίστικο και αν ακούγεται, σε πιο προηγμένες χώρες αυτός είναι ο ρόλος της ελίτ μιας κοινωνίας. Στην Ελλάδα η έννοια της ελίτ υπάρχει μόνο ως προς τα προνόμιά της: τη δυνατότητα να κυκλοφορεί με συνοδευτικά αυτοκίνητα και ψευτοζητάδες που κλείνουν τον δρόμο, να παραβιάζει ατιμωρητί κάθε νόμο και κανόνα, να πουλάει «γκλαμουριά» με τον τρόπο ζωής της. Η ιδέα πως μια ελίτ έχει και μια κοινωνική ευθύνη υπάρχει αλλά σε ελάχιστους ανθρώπους οι οποίοι νιώθουν μόνοι, απελπισμένοι η έτοιμοι να μετοικήσουν. Η ελληνική ψευτοελίτ, γιατί περί αυτού πρόκειται, θεωρεί ότι όλα αγοράζονται, από την ξαπλώστρα στη Ψαρρού μέχρι το Ι. Β. και την εργασία στο σχολείο. Ετσι έβγαλε λεφτά, έτσι εξευτέλισε την εξουσία υπουργών και κρατικών στελεχών, έτσι «γουστάρει» να κρατά καθηλωμένη τη χώρα. Το παράδοξο είναι πως πρόκειται για ένα φαινόμενο - εξάμβλωμα γιατί γεννήθηκε μέσα από τον σοσιαλισμό του πρώιμου ΠΑΣΟΚ. Δαιμονοποιήθηκε η ιδέα των κανόνων συμπεριφοράς, της ιεραρχίας, της πειθαρχίας στο όνομα του σοσιαλισμού. Η διαφθορά ιδεολογικοποιήθηκε ως ένας θεμιτός μηχανισμός αναδιανομής πλούτου. Ορισμένα ιστορικά παιδιά της Αριστεράς το δικαιολόγησαν πλήρως με το περίφημο επιχείρημα «έλα μωρέ, και αυτοί που τα είχαν, τα έκλεψαν. Εμείς έχουμε περάσει τα πάνδεινα στη ζωή μας, θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να βγάλουμε γρήγορα και εύκολα λεφτά».

Ετσι φτάσαμε στην κυρία που διαμαρτύρεται επειδή η πληρωμένη εργασία δεν βαθμολογήθηκε επαξίως. Δυστυχώς, αυτή την ώρα οι κορυφαίοι σε χώρους που θα έπρεπε να αντιδρούν σε αυτά τα φαινόμενα, είναι προϊόντα του ίδιου συστήματος και άνθρωποι που έχουν βολευτεί απόλυτα απ’ αυτό: πανεπιστημιακοί, διανοούμενοι, πολιτικοί, δημοσιογράφοι. Αυτό τελικά πληρώνει η χώρα, όμως, την έλλειψη πραγματικής ηγεσίας με αίσθηση κοινωνικής ευθύνης σε πολλούς κρίσιμους τομείς.

Καθημερινή