Αυτά είναι σκάνδαλα που στοίχησαν δις... και όχι το Βατοπαίδι

Φουρτούνες στον Σκαραμαγκά

Από την ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων, την «προίκα» των 3,1 δισ. και τα προβληματικά υποβρύχια

Τον Σεπτέμβριο του 1998 το ΚΥΣΕΑ, υπό την ασφυκτική πίεση των επιτελών του Πολεμικού Ναυτικού, αποφάσιζε την προμήθεια τριών υπερσύγχρονων υποβρυχίων.

Στις 15 Φεβρουαρίου του 2000, το ελληνικό Δημόσιο υπέγραφε σύμβαση, το ύψος της οποίας ανήλθε στα 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ για την προμήθεια τριών υποβρυχίων τύπου 214, γερμανικής κατασκευής, με προοπτική επέκτασης της σύμβασης για ένα ακόμα.

Το 2002 και ενώ για την πώληση των Ναυπηγείων έμεναν μόνον οι υπογραφές, το Δημόσιο ανέθετε την αναβάθμιση τριών υποβρυχίων 25ετίας (τύπος 209) στη γερμανική HDW.

Πριν από λίγες ημέρες, οι Γερμανοί ιδιοκτήτες των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, οι οποίοι έχουν προπληρωθεί το 80% των δύο συμβάσεων, τις κατήγγειλαν, ζητώντας τα 520 εκατομμύρια που υπολείπονται δίχως να έχουν παραδώσει ούτε ένα υποβρύχιο. Εκτός, βέβαια, από τον γνωστό «Παπανικολή», ο οποίος στα μπουρίνια παρουσιάζει μια κλίση..

Η «Κ» έχει στη διάθεσή της μια σειρά από έγγραφα τα οποία αποδεικνύουν ότι η ατελέσφορη -όπως προέκυψε- ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά και η «προίκα» των 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ έχουν αφήσει το Πολεμικό Ναυτικό, σε μεγάλο βαθμό, χωρίς υποβρύχια.

Ενδιαφέρον από εννέα, διαγωνισμός για έναν

Στη σύμβαση για την προμήθεια των γερμανικών υποβρυχίων 214 από την HDW προβλέπεται ότι το πρώτο έπρεπε να παραδοθεί στις 31 Μαρτίου 2005, το δεύτερο στις 31 Απριλίου 2007 και το τρίτο στις 31 Μαρτίου 2008. Το κείμενο της σύμβασης είναι γεμάτο θολά σημεία. Ενα από αυτά προέβλεπε ότι αν το Δημόσιο δεν ενεργοποιούσε την επέκταση για το τέταρτο υποβρύχιο ήταν υποχρεωμένο να καταβάλει ρήτρα 30 εκατομμυρίων ευρώ. Στη δεύτερη σύμβαση για την αναβάθμιση των γέρικων υποβρυχίων του Π.Ν. δεν υφίστανται όροι απόρριψης από το Δημόσιο. Παράλληλα, προχωρούσε γοργά η ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων. Εως τις αρχές Μαρτίου του 2001 είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον εννέα εταιρείες: η γαλλική CMN, οι αμερικανικές General Electric και Mentor Technologies, η γερμανική HDW, η κυπριακή Louis Cruises, τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, η ολλανδική Royal Schelde, η αγγλική Vosper Thornycroft και η λιβεριανή Pacific Atlantic. Στο υπουργείο Αμυνας γνώριζαν ότι εκ των πραγμάτων προβάδισμα είχαν οι Γερμανοί.

Λεπτομέρειες

Το γερμανικό πλεονέκτημα περιγράφεται στο έγγραφο του γενικού διευθυντή Αμυντικής Βιομηχανικής Ερευνας και Τεχνολογίας κ. Γ. Ζ. Δρόσου, ο οποίος σε επιστολή του προς τον υπουργό Εθνικής Αμυνας κ. Ακη Τσοχατζόπουλο, με ημερομηνία 22 Μαρτίου 2001, επεσήμανε ότι «έχουν παραχωρηθεί από τον Σκαραμαγκά εγγυήσεις εταιρικές (όχι τραπεζικές), δηλαδή εγγυήσεις όπου το Ναυπηγείο θα πληρώσει, με όλα τα περιουσιακά του στοιχεία το αναγκαίο ποσό. Είναι εγγυήσεις προκαταβολών». Αυτές τις εγγυήσεις έκανε αποδεκτές η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών.

Δεν ήταν το μόνο πρόβλημα. Στο ίδιο έγγραφο ο κ. Δρόσος εγείρει θέμα έλλειψης στοιχείων για τις συμβάσεις των υποβρυχίων. Εγραφε, λοιπόν, ο κ. Δρόσος: «Για τον διαγωνισμό: αν τελικά η τεχνογνωσία αυτή (που είναι «προίκα» του Σκαραμαγκά) δεν μπορεί να πάει πουθενά αλλού, παρά μόνο στην HDW, τότε ο διαγωνισμός επηρεάζεται πολύ». Και συμπληρώνει: «Για τη σύμβαση των υποβρυχίων: «Αν η HDW –στον βαθμό που το στηρίζει στη Σύμβαση των υποβρυχίων– αρνηθεί να γνωσθεί η Σύμβαση σε τρίτους, μπορεί να υπάρξουν (νομικές κυρίως) επιπτώσεις στην εκτέλεσή της, π.χ. η HDW μπορεί –ίσως– να υπαναχωρήσει ως προς τη μεταφορά της τεχνογνωσίας, λ.χ. ζητώντας να κατασκευασθούν στην HDW στη Γερμανία. Το ερώτημα που τίθεται στο ΥΕΘΑ είναι αν συναινεί στο να γνωσθεί ένα τμήμα τουλάχιστον της σύμβασης σε εκείνους που θα μετάσχουν στον διαγωνισμό».

Τα έγγραφα

Δύο μήνες μετά το έγγραφο Δρόσου, οι λοιποί διαγωνιζόμενοι παρέμεναν στο σκοτάδι. Αυτό φαίνεται από τους ιδιώτες συμβούλους της ιδιωτικοποίησης. Στις 8 Μαΐου 2001 ο τότε διευθυντής της εταιρείας συμβούλων (Alpha Finance) πληροφορούσε σε εμπιστευτική επιστολή τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Ν. Χριστοδουλάκη ότι: «Μέχρι στιγμής δεν έχει επιλυθεί το ζήτημα της παρουσίασης έστω κάποιων στοιχείων των συμβάσεων των υποβρυχίων». Αν δεν δοθούν τα στοιχεία σύντομα, προειδοποιούσε ο σύμβουλος «ο διαγωνισμός δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί επιτυχώς, αν όχι απλώς να ολοκληρωθεί».

Ο κ. Χριστοδουλάκης, τρεις ημέρες αργότερα, ζήτησε από τον κ. Τσοχατζόπουλο εξηγήσεις. Σε επιστολή της 11ης Μαΐου 2001 αναφέρει: «Αγαπητέ Ακη, παρότι με προηγούμενη παρέμβασή σου είχε γίνει αποδεκτό να γνωστοποιηθούν τα απαιτούμενα στοιχεία στους επενδυτές δεν έχει επιδοθεί εγγράφως άδεια στο Ναυπηγείο ώστε να παραχωρηθούν τα εν λόγω στοιχεία. Θεωρείται πλέον αναγκαία η άρση των επιφυλάξεων της HDW - F.S. σχετικά με την παροχή των προαναφερθέντων στοιχείων». Τα «προαναφερθέντα στοιχεία» ήταν το χρονοδιάγραμμα των εργασιών, η αξία της Σύμβασης και η περιγραφή των αντισταθμιστικών ωφελημάτων.

Στις 15 Οκτωβρίου 2001, μια εβδομάδα πριν από τον ανασχηματισμό και την αλλαγή υπουργείου για τον κ. Τσοχατζόπουλο (από το Αμυνας στο Ανάπτυξης) η Alpha Finance και η Εμπορική Τράπεζα γνωστοποιούσαν στον υπουργό Οικονομίας κ. Γιάννο Παπαντωνίου (στον ανασχηματισμό πήγε στο Αμυνας) και στον κ. Χριστοδουλάκη ότι ουσιαστικά ο διαγωνισμός όχι απλά είχε κατακυρωθεί στους Γερμανούς, αλλά τους μετέφεραν και λεπτομέρειες.

Στο έγγραφο πάντως της σύμβασης των υποβρυχίων 214, οι σύμβουλοι περιλαμβάνουν ένα κρίσιμο στοιχείο της συμφωνίας. «Οι βασικές υποχρεώσεις των αγοραστών», αναφέρεται χαρακτηριστικά, δηλαδή η «εξασφάλιση 1.400 θέσεων εργασίας επί 6ετία και η λειτουργία της επιχείρησης κυρίως ως ναυπηγείου επί 10ετία, διατηρούνται». Οι σύμβουλοι προεξοφλούν στο έγγραφό τους την εξέλιξη που ήρθε χρόνια αργότερα, την επιβολή προστίμου δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Σημειώνουμε», λένε καταληκτικά, «ότι για τις ανάγκες της παρούσας εισήγησης δεν έχουμε τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε το ποσοστό βεβαιότητας ικανοποίησης των όρων (1), (2), (3), (έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή)...».

Ούτε μία βίδα... στα νέα πλοία

Ακόμη και μετά την υπογραφή της Συμφωνίας, τον Μάιο του 2002, δεν είχε μπει ούτε βίδα στα νέα υποβρύχια. Δεν ξεκίνησαν ούτε να σχεδιάζονται πριν από το 2003. Η πρώτη δοκιμή, εκείνη του «Παπανικολή», έγινε το Μάιο του 2005 στο Κίελο, δηλαδή δύο μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας για την παράδοση. Τότε, όπως είναι γνωστό, το υποβρύχιο παρουσίασε κλίση 60 μοιρών, και η ελληνική πλευρά, έχοντας δώσει ήδη 450 εκατομμύρια ευρώ για να το αγοράσει, αρνήθηκε να το παραλάβει.

Το 2007 οι Γερμανοί (της διάδοχης πλέον εταιρείας Thyssen/Krupp) έκαναν μια νέα δοκιμή στο «Παπανικολής», στα ήρεμα νερά του Σαρωνικού και βάσει αυτής, ανακοίνωσαν ότι το υποβρύχιο τηρεί όλες τις προδιαγραφές. Η ελληνική στάση παρέμεινε ίδια. Δεν το παρέλαβε διότι, εκτός των άλλων, δεν είχαν γίνει καν τα συμφωνηθέντα Αντισταθμιστικά Οφέλη. Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια αλληλουχία πιέσεων προς το Δημόσιο από δύο πλευρές: Από το Π.Ν. το οποίο έχει ξεμείνει από υποβρύχια, και από τους Γερμανούς. Για δύο χρόνια δεν γινόταν τίποτα και το υπουργείο Οικονομικών σταμάτησε τις πληρωμές. Τον Νοέμβριο του 2007, έπειτα από πιέσεις επιτελών του Π.Ν. καταβλήθηκαν ακόμη 30 εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση των παλαιών υποβρυχίων. Πριν από λίγους μήνες στα ταμεία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά μπήκαν ακόμη 105 εκατομμύρια ευρώ για το ίδιο έργο. Και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται ότι ο γενικός γραμματέας Εξοπλισμών, κ. Βαγγέλης Βασιλάκος, είχε ενστάσεις.

Ωστόσο, στην τελική απόφαση του υπουργού Εθνικής Αμυνας, κ. Βαγγέλη Μεϊμαράκη, φαίνεται ότι έπαιξε σημαντικότερο ρόλο η εισήγηση του αρχηγού ΓΕΝ κ. Γιώργου Καραμαλίκη για ταχεία εξόφληση των Γερμανών, προκειμένου να ενταχθούν στον στόλο τα αναβαθμισμένα υποβρύχια.

Ο κ. Βασιλάκος διαπραγματεύθηκε εκ νέου την αναβάθμιση των υποβρυχίων, συνάντησε όμως την άρνηση των Γερμανών, οι οποίοι αρνούνταν να υπογράψουν οποιαδήποτε τροποποίηση εάν δεν παραλάμβανε το ελληνικό κράτος τον «Παπανικολή». Ενδιαμέσως στους Γερμανούς επιβλήθηκε και πρόστιμο 230 εκατομμυρίων ευρώ από την Κομισιόν για παράνομες ενισχύσεις από το κράτος την περίοδο 1996 - 2002, δημιουργώντας ένα ακόμη πρόβλημα.

Οσο γίνονταν αυτά, οι Γερμανοί βρήκαν την ευκαιρία να συμφωνήσουν στην πώληση έξι υποβρυχίων τύπου 214 στη γειτονική Τουρκία. Το θέμα ακόμη και αν νομικά κριθεί υπέρ του ελληνικού Δημοσίου θα βαρύνει την επόμενη κυβέρνηση, καθώς θα έχει να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο της κήρυξης χρεοκοπίας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, όπως προβλέπεται από το άρθρο 27 της Σύμβασης για την προμήθεια των υποβρυχίων 214.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_1_27/09/2009_331038

dexi extrem